Walia – podstawowe informacje o kraju

walia krajobraz

Walia, to kraina historyczna należąca do Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, o powierzchni 20 779 km². Jej malownicze położenie geograficzne i a także liczne atrakcje turystyczne, takie jak zamki, sprawiają, że każdego roku tysiące turystów obiera Cymru jako cel swoich wycieczek.

Walia, jako kraina, podzielona jest na 22 jednostki administracyjne. Ostania reforma administracyjna miała miejsce 1 kwietnia 1996 roku. Na jej mocy powstało 9 hrabstw, 10 hrabstw miejskich i trzy miasta, wszystkie o równym statusie administracyjnym. Nazwa hrabstwo, odpowiada polskiemu powiatowi.

Miasta walijskie są niezwykle malownicze. Bogata sieć hoteli, restauracji i ciekawe zabytki, a przede wszystkim malownicze zamki walijskie sprawiają, że są one chętnie odwiedzane przez turystów. Nocleg można zaleźć także w akademikach usytuowanych w miastach, w których znajdują się uniwersytety.

Do największych i najciekawszych miast i miasteczek Walii, które warto umieścić na wakacyjnej mapie podróży po wyspie Wielka Brytania, należą Cardiff, stolica i największe miasto Walii, Merthyr Tydfil, miasto i zarazem hrabstwo miejskie w południowej części krainy, Newport, miasto a zarazem port przy ujściu rzeki Usk do Kanału Bristolskiego, Rhondda Cynon Taff, hrabstwo miejskie w południowej Walii, a także Swansea, miasto będące samodzielnym hrabstwem.

Jednak obok tych bardziej znanych, większych miast, istnieją także takie, których sama nazwa zachęca do ich odwiedzenia. Należy do nich niewątpliwie Llanfair Pwllgwyngyll, miasteczka leżące na wyspie Angesey, którego nazwa w języku walijskim brzmi: Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch. Jest to najdłuższa nazwa miasta i trzecia co do długości nazwa miejscowości na świecie. Nazwę tą wymyślił szewc z pobliskiego Menai Bridge, a w języku polskim oznacza ona „Kościół Świętej Marii w dolinie białej leszczyny w pobliżu gwałtownego wiru rzecznego i kościoła Świętego Tysilio blisko czerwonej jaskini”. Już dla samej nazwy warto jest odwiedzić tę miejscowość.

Walia, w języku walijskim Cymru, to jedna z czterech części składowych w Weilkiej Brytanii. Jest to celtycka kraina historyczna. Walia wchodzi w skład Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Leży ona nad Morzem Irlandzkim, w południow-zachodniej części wyspy Wielka Brytania. Walia zajmuje obszar 20 779 km². Obejmuje on południowo-zachodnią część wyspy Wielka Brytania, a także wyspy przybrzeżne, z których największą jest Anglesey. Walia jest z trzech stron otoczona przez morze. Od zachodu graniczy z Anglią, od Irlandii oddziela ją kanał św. Jerzego, natomiast od Kornwalii Kanał Bristolski. Zamieszkuje ją ponad 3 miliony ludzi, w większości Walijczyków i Anglików.

Walia jest krainą wyżynno-górzytą. Prawie całą jej powierzchnię zajmuje, usytuowane w zachodniej części Walii, pasmo Gór Kambryjskich, których najwyższym szczytem jest Yr Wyddfa czyli Snowdon, o wysokości 1085 m n.p.m. Wschodnia część krainy jest raczej nizinna. Większa część ludności zamieszkuje południowe, bardzo uprzemysłowione, wybrzeże.

W Walii panuje klimat umiarkowanie ciepły, wybitnie morski, który charakteryzuje się chłodnymi latami i łagodnymi zimami. Średnia temperatura w styczniu, w północnej części krainy wynosi 4°C, natomiast w południowej części jest jeszcze wyższa i wynosi 6°C. W lipcu natomiast, temperatura ta wynosi odpowiednio 13°C i 16°C. Średnia roczna suma opadów to około 1000 mm, a na zachodnich zboczach gór opady dochodzą nawet do 1800 mm i więcej.

Walię porasta głównie roślinność trawiasta, występują także liczne wrzosowiska, a środkową Walię porastają lasy. Przez jej teren przypływa kilka rzek. Do największych należą Wye, Usk, Severn, Towy i Dee. Natomiast największe miasta walijskie, to Cardiff, Swansea, Newport, Rhondda, Barry. Głównymi portami są Holyhead, Fishguard, Swansea, Milllford Haven i Cardiff. Na teranach Walii znajdują się także parki narodowe, o nazwie Snowdonia, Pembrokeshire Coast oraz Brecon Beacons.

Większość nazw geograficznych i nazw własnych, oprócz nazwy w języku angielskim, posiada także swoją nazwę w języku walijskim, który także jest językiem urzędowym.

Historia Walii jest niezwykle ciekawa, a momentami nawet mroczna. Celtowie zajęli obszar z pozostawionymi przez pierwotną ludność gigantycznymi budowlami megalitycznymi.

Od I do V wieku naszej ery, obszar Walii był pod okupacją Rzymian. Później był nękany przez najazdy Jutów, Anglów i Sasów. Jednak mimo tego, Walii udało się zachować swoją odrębność. Na jej terytorium utworzyło się kilka państw, z najpotężniejszymi Królestwem Gwynedd oraz Królestwem Powys.

Od VIII wieku n.e. obszar znowu atakowano. Zwycięko odparł inwazję sąsiadujących Anglosasów, ale kiedy w 1066 roku na kraj najechał Wilhelm Zdobywca, jego normańska armia wdarła się do Walii i rozpoczęła okupację.

W 1218 książę Gwynedd zdołał zjednoczyć ziemie walijskie i przybrał tytuł księcia Walii. Dziesięć lat później, dokonała się ostateczna aneksja Walii przez Anglię.

W 1301 roku król Edward I, budowniczy kilku największych zamków na terenie Walii nadał swemu synowi, Edwardowi II, tytuł księcia Walii, w geście, który miał świadczyć o jedności i związkach między nią i Anglią. Tytuł księcia Walii przysługuje tradycyjnie najstarszemu synowi brytyjskiego władcy, będącemu następcą tronu Zjednoczonego Królestwa.

W 1400 roku walijski książę Owain Glyndwr wzniecił powstanie przeciwko Anglii, usuwając Anglików z większości terenów Walii w zaledwie cztery lata. W 1410 powstanie zostało stłumione. W 1485 roku królem Anglii został Henryk VII. Jako Walijczyk i pierwszy władca z rodu Tudorów uczynił rządy Anglii bardziej znośnymi dla Walijczyków. Jego syn, Henryk VIII połączył Anglię i Walię unią w roku 1536.
Obecnie odradzający się walijski język i kultura wzmocniły poczucie jedności narodowej Walijczyków, czemu sprzyja polityka Wielkiej Brytanii w ostatnich latach. W roku 1999 Walia otrzymała autonomię i prawo do własnego parlamentu.

Walia, jest nie tylko krajem o bogatej historii i malowniczym położeniu. Na jej terenie znajduje się także kilka uniwersytetów kształcących młodych ludzi z całego świata na wielu kierunkach. Do największych należą Cardiff University, Trinity College w Carmarthen, Swansea Uniwersity. Jednak największą renomą cieszy się Uniwersytet Walijski znajdujący się w mieście Aberystwyth.

Uniwersytet cieszy się ogromna popularnością wśród studentów anglojęzycznych i studentów obcojęzycznych. Jest on drugim co do wielkości brytyjskim uniwersytetem, który ukończył m.in. Książę Karol. Istnieje od 1893 roku. Jest szkołą, która jest bardzo otwarta na studentów spoza Anglii. Kształcą się na nim ludzie z 90 krajów świata.

Według badań przeprowadzonych w 2008 roku dla The Times, Uniwersytet Walijski znalazł się na pierwszym miejscu pod względem satysfakcji ze studiowania w Wielkiej Brytanii. W badaniach tych uwzględniano przede wszystkim jakość nauczania, atmosferę, rozwój osobisty studentów oraz organizację.

Aberystwyth prowadzi studia licencjackie i inżynierskie trwające trzy lub cztery lata, roczne lub dwuletnie studia magisterskie, a także trzyletnie studia doktoranckie, które można rozpocząć zaraz po licencjacie. Studenci mogą wybrać jeden kierunek lub dwa równorzędne, mogą także wybrać dwa kierunki, z których jeden będzie wiodący. Studenci kształcący się na studiach licencjackich lub inżynierskich, mogą otrzymać na ten cel rządową pożyczkę. Nie muszą jej zwracać jeśli przez 25 lat od czasu uzyskania dyplomu, nie osiągną zarobków powyżej 15 tys. funtów rocznie, czyli około 7 tys. zł miesięcznie.

By zostać studentem studiów licencjackich, należy zdać maturę na minimum 65%, w tym z angielskiego na poziomie rozszerzonym. Należy także dostarczyć list motywacyjny oraz list polecający od nauczyciela, wykładowcy lub korepetytora. Na studia magisterskie wymagany jest tytuł licencjata lub magistra, certyfikat językowy TOEFL lub IELTS, a także dwa listy polecające.

Władze Uniwersytetu bardzo dbają o zagranicznych studentów. Uczelnia organizuje darmowe wakacyjne kursy językowe, funduje stypendia, gwarantuje miejsca w akademiku. Wiele polskich uczelni współpracuje z Uniwersytetem Walijskim.

Walia jest krainą o bogatej i ciekawej historii. Zmieniały się jej losy, zmieniał się także jej ustrój polityczny.

W średniowieczu, Walia była niezależnym królestwem, natomiast obecnie jest integralną częścią Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Tak jak Irlandia Północna, Walii nie posiada kościoła państwowego. Anglikański Kościół Walii został ostatecznie oddzielony od państwa w 1920 r., a na jego czele stoi arcybiskup Wali.

W drugiej połowie XIII w. Walia weszła w unię personalną z Anglią. W latach 1535 – 1707 stanowiła dominum korony angielskiej, natomiast po 1707 r. została włączona bezpośrednio do Anglii jako księstwo. W roku 1964 przy rządzie brytyjskim zostało utworzone specjalne ministerstwo do spraw Walii, a trzy lata później, język walijski został prawnie zrównany z językiem angielskim. Walijczycy, jak sami zadecydowali w referendum, nie chcą uzyskać autonomii.

Natomiast w 1998 roku, parlament uchwalił Government of Wales Act 1998, na mocy którego zostało utworzone Walijskie Zgromadzenie Narodowe. Jednak Zgromadzenie to nie było w stanie samo ustalić własnej ordynacji wyborczej. Czynił to minister rządu brytyjskiego. Także szczegółowy zakres kompetencji Zgromadzenia był determinowany przez rozporządzenie monarchy brytyjskiego. Jednak projekt takiego rozporządzenia musi uzyskać zgodę każdej z izb Parlamentu Zjednoczonego Królestwa.

Pierwsze wybory do Walijskiego Zgromadzenia Narodowego miały miejsce 2 mają 1999 roku. W 2006 roku uchwalono Government of Wales Act 2006, który w znacznym stopniu umocnił pozycję autonomicznych organów Walii. Utworzono odrębną walijską egzekutywę z Pierwszym Ministrem na czele, powoływanym przez monarchę, ale na wniosek Zgromadzenia. Staąd też samo Zgromadzenie stało się przede wszystkim organem prawodawczym. Zostało ono wprost upoważnione do uchwalania instrumentów Walijskiego Zgromadzenia Narodowego, które podlegały królewskiej sankcji i stanowiły formalne źródło prawa.

Zgromadzenie to ma także potencjalną możliwość uchwalania aktów, które wymagają formalnej sankcji królewskiej. Wykonywanie tej kompetencji uzależnione jest od wyników referendum, które będzie musiało zastać przeprowadzone na terenie Walii na podstawie królewskiego rozporządzenia.