Wynajmowanie mieszkania może być źródłem dodatkowego dochodu. W takim wypadku najem podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Właściciele mieszkań na wynajem często zastanawiają się, czy mają obowiązek zgłoszenia umowy najmu do urzędu skarbowego.
Pierwsze pytanie, jakie nasuwa się wynajmującemu mieszkanie to – jak powinny zostać opodatkowane dochody uzyskiwane z najmu. To zależy od tego, czy mamy do czynienia z najmem prywatnym, czy też wynajmowaniem mieszkania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Kolejna kwestia to obowiązek zgłoszenia najmu do urzędu skarbowego.
Od 2023 roku jedyną możliwą do stosowania formą opodatkowania w przypadku najmu prywatnego jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Jeśli ktoś natomiast prowadzi działalność gospodarczą, która polega na wynajmowaniu mieszkania, podstawową formą opodatkowania są zasady ogólne. Niezależnie od wybranej formy opodatkowania, podatnika obowiązuje wpłacanie zaliczek na podatek lub ryczałtów w trakcie roku, a po zakończeniu roku podatkowego, należy złożyć PIT-36 lub PIT-28 w zależności tego, jaka została wybrana forma opodatkowania.
Przepisy ustawy o PIT dotyczące opodatkowania na zasadach ogólnych ani przepisy ustawy o ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych nie nakładają na podatnika obowiązku zgłaszania do urzędu skarbowego umowy najmu. Warto jednak wiedzieć również, w jaki sposób kwestię umowy najmu regulują przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 659 kodeksu cywilnego na podstawie zawartej umowy najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do użytkowania na czas oznaczony lub nieoznaczony, a w zamian za to, najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu czynsz o ustalonej przez strony wysokości. Umowa najmu nieruchomości lub pomieszczenia, zawarta na dłużej niż rok, powinna mieć formę pisemną. W przeciwnym razie uważa się taką umowę za zawartą na czas nieoznaczony.
Chociaż przepisy regulujące zasady opodatkowania najmu nie nakładają na wynajmującego obowiązku zgłoszenia umowy najmu do urzędu skarbowego, to są sytuację, kiedy taka umowa musi zostać zgłoszona do urzędu skarbowego. Jest tak w przypadku zawarcia umowy najmu okazjonalnego, którego zasady reguluje ustawa o ochronie praw lokatorów. Najem okazjonalny wyróżnia się tym, że obowiązkowym elementem umowy jest złożone w formie aktu notarialnego oświadczenie najemcy, że posiada adres, pod który będzie mógł się wyprowadzić w przypadku rozwiązania umowy oraz że podda się egzekucji i opuści lokal w terminie wskazanym przez właściciela mieszkania w stosownym żądaniu. Umowę najmu okazjonalnego zawiera się na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat. W przypadku zawarcia takiej umowy właściciel ma obowiązek zgłoszenia najmu okazjonalnego do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia najmu. Właściciel ma również obowiązek przedstawić potwierdzenie dokonania zgłoszenia, jeśli najemca tego od niego zażąda. Za datę rozpoczęcia najmu przyjmuje się dzień oddania nieruchomości najemcy do użytkowania. Nie zawsze jest to ten sam dzień, w którym podpisana została umowy najmu.